
zrozumienia
2
, gdyż dotychczasowe formy rzeczywistości społeczno-
kulturowej, stanowiące przedmiot refleksji badawczej, ulegają erozji a
wraz z nimi, jak się niekiedy uważa, nasza dotychczasowa wiedza o
świecie traci na aktualności i znaczeniu, stając się źródłem zwątpienia i
niepewności. Uznaje się, iż kategorie powstałe dla opisu i analizy
stosunków społecznych w społeczeństwach określanych mianem
przemysłowych bądź nowoczesnych coraz częściej nie przystają do nowo
powstającej rzeczywistości. Wspólną cechą wszelkich koncepcji
ponowoczesności jest przekonanie o powstaniu nowego typu
społeczeństwa, i głębokim kryzysie obowiązujących dotychczas teorii
społecznych, niezdolnych do sprostania wynikającym z tego faktu
wyzwaniom poznawczym.
We współczesnych naukach społecznych trwa debata dotycząca
charakteru zachodzących na naszych oczach przemian cywilizacyjnych.
Powszechnie przyjmuje się, iż zmienia się obraz świata i zmienia się też
nasze spojrzenie na świat. Społeczeństwo przemysłowe stało się czymś
innym niż było do tej pory i cywilizacja ludzka weszła w nową fazę
rozwoju. Anthony Giddens pisał, iż wkraczamy obecnie w epokę, w
której następstwa nowoczesności ulegają większemu niż dotychczas
wyostrzeniu i uniwersalizacji, a hen, poza granicami nowoczesności,
dostrzegamy zarysy nowego porządku, który jest „po-nowoczesny”
3
.
Brytyjski socjolog zwracał uwagę, iż żyjemy obecnie w epoce
rozwiniętej nowoczesności ale można już dostrzec i określić zarysy
porządku ponowoczesnego i istnieją ważne tendencje instytucjonalne,
które sugerują, że taki porządek może się urzeczywistnić
4
. Dostrzegalne
istotne zmiany w organizacji i sposobach ukazywania naszych światów
społecznych wywołały reakcje w postaci licznych analiz poświęconych
zachodzącym zmianom społecznym. Jak pisał Piotr Sztompka,
nowoczesna formacja społeczna przez stulecia od swoich narodzin uległa
bardzo głębokim zmianom a współczesna nauka usiłuje te zmiany
uchwycić i poddać je teoretycznemu uogólnieniu
5
. U źródła tych starań
znajduje się bardzo rozpowszechnione przekonanie, że najbardziej
rozwinięte społeczeństwa weszły w ciągu ostatnich dziesięcioleci w
zupełnie nową fazę rozwoju i różnią się coraz bardziej od społeczeństw,
które przywykło nazywać się nowoczesnymi, przeciwstawiając je
tradycyjnym. Koncepcja ponowoczesności związana jest zatem z
2
J. Kochanowicz, Trendy cywilizacyjne, (w:) Wymiary życia społecznego, pod red. M.
Marody, Warszawa 2004, s. 747.
3
A. Giddens, Konsekwencje nowoczesności, Kraków 2008, s. 2.
4
Ibidem, s. 115.
5
P. Sztompka, Socjologia, Kraków 2002, s. 570.
Comentarios a estos manuales