
badaczy środowiska międzynarodowego, który zwracał uwagę na
geopolityczne konsekwencje zachodzących przemian cywilizacyjnych.
Na początku lat siedemdziesiątych Brzeziński w pracy Between two ages:
America’s role in the technotrnic era (1970) starła się analizować wyniki
wpływu na politykę międzynarodową pojawienia się
„technoelektornicznego społeczeństwa” i technoelektronicznej ery”.
Według amerykańskiego badacza to pierwsze było społeczeństwem
kształtowanym kulturowo, psychologicznie i ekonomicznie przez wpływ
technologii i elektroniki, zwłaszcza w zakresie komputerów i
komunikacji, ta druga wiekiem, w którym procesy polityczne zaczęły
mieć zasięg globalny
41
. Natomiast Gearoid O’Tuathail pisał, iż żyjemy w
skomplikowanych i pogmatwanych czasach, w których przestrzeń
naszego życia przecinana jest przez globalne przepływy (dóbr, informacji,
obrazów, idei, finansów itp.) oraz przekształcana przez intensywności i
szybkość technologii informatycznych. W obliczu zmian nasze
konwencjonalne sposoby i wyobrażenia o tym „jak działa świat” ulegają
erozji, w tym także erozji ulega konwencjonalne postrzeganie środowiska
międzynarodowego i mapy świata w kategoriach państw-narodowych,
bloków politycznych, rywalizacji o terytorium. Te pojęcie nie dają już
możliwości adekwatnego opisania świata, w którym przestrzeń da się
przemierzyć za pomocą „jednego kroku”, a dystanse terytorialne tracą na
swoim znaczeniu, w którym terytorialność ma mniejsze znaczenie niż
oglądalność, gdzie dotychczasowa tożsamość człowieka zaczyna się
chwiać pod wpływem przynależności do różnorodnych grup i sieci
42
.
Francis Sempa pisał, iż w wyniku rewolucji informatycznej w
pozimnowojennym świecie tradycyjne elementy narodowej siły – pozycja
geograficzna, siła militarna, charakter władzy, liczba ludności, przemysł i
siła gospodarcza – zostają stopniowo zastąpione przez relacje handlowe,
regionalną współpracę i globalną sieć informacyjną. Współzależny,
zglobalizowany świat jest w mniejszym stopniu podatny na militarne i
polityczne konflikty (zmieniają one swój charakter) i stosunki
międzynarodowe nie będą już więcej zdominowane przez „rywalizację o
terytorium”
43
.
Zachodzące przemiany wywołują konieczność przejścia od
nowoczesnej geopolityki (modern geopolitics) do geopolityki
ponowoczesnej (postmodern geopolitics), uwzględniającej nowe
41
Por. Z. Brzeziński, Between two Ages: America’s role in the technetronic era, Westport
1970, s. 307.
42
G. O’Tuathail, Postmodern geopolitics? The modern geopolitical imagination and
beyond, (w:) Rethinking geopolitics, ed. G. O’Tuathail, S. Dalby, Londyn 1998, s. 16.
43
F.P. Sempa, Geopolitics. From the Cold War to the 21
st
century, Londyn 2007, s. 112.
Comentarios a estos manuales